Dat pleegzorg niet altijd even makkelijk is, wist ik al. Je hebt vaak te maken met kinderen die op een zekere manier extra zorg en hulp nodig hebben. Bijvoorbeeld bij het verwerken van een trauma. Deze kinderen hebben juist een plekje nodig in een warm gezin met ouders die ze zo goed mogelijk proberen te helpen. Dat pleegzorg heel mooi en dankbaar is, maar ook nog veel meer omvat, vertelt vandaag een pleegmoeder die in verband met de veiligheid van hun gezin, graag anoniem blijft.

De week van de pleegzorg

Afgelopen woensdag was de laatste dag van de week van de pleegzorg. Misschien heb je het op radio, tv of internet voorbij zien komen. Ook in tijdschriften en in bushokjes waren de advertenties niet te missen: Nederland is op zoek naar meer pleegouders. Het doel voor deze week was geloof ik 3500 nieuwe pleegouders werven. Dat zijn best veel mensen als je er zo over nadenkt. Jaren geleden was ik één van die mensen, potentiële nieuwe pleegouders. Mijn man en ik hadden, nadat ik onvruchtbaar verklaard was in het ziekenhuis, besloten dat pleegzorg voor ons wel eens de weg naar een gezin zou kunnen zijn. Al vanaf dat ik een jong meisje was, wilde ik later als ik groot was, zorgen voor kinderen van wie de ouders dat zelf niet konden.

Mijn wens om pleegmoeder te worden

Misschien was nu later, misschien moesten we niet wachten of biologische kinderen voor ons waren weggelegd. We stopten alle behandelingen en onderzoeken in het ziekenhuis en meldden ons aan bij de pleegzorgorganisatie die bij ons in de buurt actief was. Ik weet niet of jij pleegouders kent, maar op het moment dat wij ons aanmeldden, kenden wij geen andere pleegouders. Pleegmoeder zijn was iets dat ik vooral in mijn eigen hoofd en door middel van films had ingevuld. En stiekem dacht ik dat het in onze provincie allemaal wel mee zou vallen. Die ernstige verhalen die ik had gehoord, gezien en gelezen dat gebeurde vooral in Amerika toch? Misschien zo nu en dan in Amsterdam, maar zéker niet bij ons in de provincie… Toch?

Je wordt niet zomaar pleegmoeder

Als beginnend pleegouder volg je een behoorlijk intensief traject om samen met de pleegzorgorganisatie te onderzoeken of pleegzorg iets is dat bij jou past. Er wordt bij de Raad van de Kinderbescherming nagevraagd of zij bezwaar hebben. Daarna volgen er vragenlijsten, intensieve gesprekken waar geen onderwerp onbesproken blijft en daarna de aspirant pleegouder cursus. Die cursus laat je kennismaken met veel van de dingen die je als pleegouder in het dagelijks leven tegen kunt komen. Dingen als gedrag, hechting, rechten en plichten, opvoedingsstijl, samenwerken met instanties, gezag en vooral het niet hebben van gezag en ga zo maar door. Deze cursus heeft op mij veel invloed gehad, voor het eerst keek ik naar pleegouderschap vanuit het perspectief van een pleegkind. Ik vergeet nooit de eerste cursusavond waar we met een groep van 14 mensen met onze ogen dicht ons in gingen beelden hoe het was om als kind, uit huis geplaatst te worden…

Lang of kort verblijf en alle verschillende vormen van pleegzorg

Ook kwam ik in aanraking met de verschillende vormen van pleegzorg. Ik wist dat pleegkinderen soms lang en soms kort in een gezin bleven, maar dat dat vanuit verschillende vormen kwam, daar had ik nog niet van gehoord. In het kort zijn er twee grote vormen. Je hebt netwerk pleegzorg waarbij je het pleegkind vanuit je eigen netwerk al kent. Als netwerkpleegouder begin je bij een kind in nood, niet bij een voorbereidingstraject. Netwerkpleegouders zijn vaak grootouders, ooms en tantes, buren, ouders van vriendjes of soms de juf of de meester van een kind. De andere grote vorm is bestandspleegzorg, dit is wat wij zijn. Wij hebben ons aangemeld bij de pleegzorgorganisatie en zijn na het hele voorbereidingstraject toegevoegd aan het bestand met pleegouders. Wij hebben geen connectie met de kinderen die wij opvangen voor ze bij ons komen wonen.

Pleegmoeder binnen de bestandspleegzorg

Binnen bestandspleegzorg zijn er ook weer verschillende vormen en dat is fijn omdat het niet voor iedereen haalbaar is om voor altijd, 24 uur per dag en 7 dagen per week een pleegkind op te nemen in zijn of haar gezin. Er is bijvoorbeeld weekend- en vakantiepleegzorg. Hiermee ontlast je de plek waar de kinderen de rest van de tijd zijn. Dit kunnen de biologische ouders zijn, maar ook pleegouders of zelfs een woongroep.

Dan is er ook nog de crisiszorg, waarbij je weinig tot niets weet van een kind. Vaak wordt het kind binnen een paar uur nadat je voor het eerst over hem of haar gehoord hebt al bij jou thuis gebracht. Deze crisis kan van alles zijn maar wat ik inmiddels weet is dat de ernstige verhalen die je soms hoort helaas niet alleen ​in Amerika of Amsterdam voorkomen. Ook bij ons op de hoek, in ons provinciedorp gebeuren de meest ingrijpende dingen in het leven van kinderen.

Als laatste is er perspectiefpleegzorg. Dit betekent dat vanuit de crisis er na meerdere rechtszaken is besloten dat het kind niet terug kan naar de biologische ouders of het eigen netwerk. Het kind zal opgroeien tot een volwassene in pleegzorg en in dat geval blijft het kind dus tot z’n 21e bij jou wonen.

Maar ook gemaakte plannen wijzigen

Wij kozen tijdens ons voorbereidingstraject voor crisispleegzorg. We kenden onszelf nog niet als ouders en wisten niet of wij meteen voor altijd iemands ouders konden zijn. Wat nou als bleek dat wij het helemaal niet zouden kunnen? Dat het pleegmoeder zijn toch zwaarder was dan ik had verwacht? Ons plan was om tussen plaatsingen een korte pauze te nemen, even tijd voor elkaar en misschien lekker op vakantie?

Zo ver is het echter nooit meer gekomen. Wat ik inmiddels weet en geleerd heb, is dat pleegzorg eigenlijk altijd anders is dan je vooraf had verwacht. Procedures wijken af omdat het gaat over mensen, échte mensenlevens. Niet in iedere situatie kun je binnen vier tot acht weken weten of het weer goed komt, niet ieders crisis is in korte tijd opgelost. Voor ons betekende het dat er krap twee weken nadat wij waren “goedgekeurd” als pleegouders, de telefoon ging. Ons werd een gezinssituatie voorgelegd die in mijn dorpsmeisjesoren behoorlijk schokkend was. Ik hoorde van een rechtszaak die de volgende ochtend plaats zou vinden en de vermoedens van een mogelijk gezinsdrama.

De allereerste keer crisiszorg

Wij stonden klaar om het kind in kwestie op te vangen en die nacht deed ik geen oog dicht. Hadden we alles in huis? Konden wij dit kind opvangen? Wat maakte het dat wij dit zouden kunnen? Totaal geen ervaring en nu zou er een kindje bij ons in huis komen dat op dit moment nog geen idee had van wat er morgen zou gaan gebeuren. Die eerste dag voor ons als pleegouders vergeet ik nooit meer. Mijn wereldbeeld in scherven, mijn hart gebroken, ons huis gevuld.

Pleegmoeder. Dat is wat ik ben!

Na al die jaren onvruchtbaarheid lag er die nacht een kind in een bedje in onze extra kamer en weer deed ik geen oog dicht. Die eerste keer, al die eerste momenten, de emoties die erbij kwamen kijken, hier kún je je niet op voorbereiden. Voor ons was kiezen voor het pleegouderschap een schot in de roos. Dit is wie ik ben dit is wat ik kan! Ik ben pleegmoeder! Het liefst zou ik ieder kind dat een plekje zoekt, een plaats in ons gezin geven, maar dat kan natuurlijk niet. Daarom deel ik graag over ons leven als pleeggezin. Een eerlijk beeld neerzetten van hoe het écht is, vragen beantwoorden en zichtbaar zijn. Pleegzorg is niet eng of ingewikkeld, je hoeft niet perfect te zijn of alle antwoorden te weten. Het is geen toets en fouten maken is onvermijdelijk. Heb jij vragen over pleegzorg? Stel ze dan gerust! Wil jij meer weten over pleegzorg dan kun je je aanmelden voor een informatiebijeenkomst bij jou in de buurt, of in deze coronatijd online.

Lieve Pleegmoeder, bedankt voor jouw eerlijke verhaal over pleegzorg. Ik hoop van harte dat er in de afgelopen week weer veel nieuwe mensen hebben gedacht aan mogelijk pleegouderschap. En zoals je zegt, daarvoor hoef je niet perfect te zijn of alles te weten. Als je maar weer hoe je liefde moet geven aan een kind!

Wil je meer weten over pleegzorg en hoe dat er in het dagelijks leven uit ziet? Je volgt deze pleegmoeder op Instagram voor open en eerlijke verhalen over pleegzorg!

In Verhaal op Vrijdag doen vrouwen zoals jij en ik hun verhaal. Over hun gezin, hun werk of een andere bijzondere gebeurtenis, het kan allemaal. Wil jij ook je verhaal (anoniem) vertellen op Mamagisch? Stuur me dan een berichtje via het contactformulier!

Deel op Facebook