Een kleuter die al kan lezen, het is echt geen unicum meer. Juist omdat we steeds beter kijken naar de behoeftes van de individuele leerling, kan een kind zich gemakkelijker ontwikkelen. Maar wat doe je als je merkt dat jouw kleuter wel wat extra uitdaging kan gebruiken?
Kleuters doen meer dan alleen maar knippen, plakken en kleuren
Het blijft toch altijd een beetje een misconceptie maar kleuters doen dus meer dan alleen maar knippen, plakken, kleuren en buitenspelen. Vanaf het moment dat ze hun eerste stapjes het klaslokaal in zetten, beginnen ze met leren en dat stopt niet meer. In de kleuterklas ligt de nadruk op het leggen van de basis, zowel cognitief (het verwerken van informatie) als fysiek (motorische vaardigheden). Deze twee dingen hebben namelijk best wel wat met elkaar te maken. De ontwikkeling van een kind gaat nooit in een rechte lijn en in een kleuterklas al helemaal niet. Zeker bij kleuters wordt het vermogen om te leren vooral getriggerd door hun eigen interesses.
Er zullen in een klas altijd kinderen zijn die het liefst iedere dag in de bouwhoek spelen of juist kinderen bij wie het lijkt alsof ze nooit genoeg tijd zullen hebben alle materialen in het klaslokaal te ontdekken. Dat is het leuke aan kleuters, ze zijn stuk voor stuk heel verschillend.
Grote verschillen in één groep
Als leerkracht heb ik natuurlijk heel wat ervaring met niveauverschillen in de klas. En dan heb ik het niet alleen maar over het IQ. Naast de intelligentie zijn er nog veel meer zaken die meespelen. Hoe is het met de sociaal-emotionele ontwikkeling van een kind? Hoe is het thuissituatie? Wat krijgt een kind dagelijks aangeboden en zelfs de vraag ‘hoe heeft het kind geslapen?’ is van belang in de klas.
Wat ik daarmee wil zeggen: geen enkel kind is hetzelfde.
En bedenk je dan dat er in een kleuterklas nog iets meespeelt: hoe lang ben je al op school? In eenzelfde kleuterklas zitten namelijk kinderen die voor het derde schooljaar in een kleutergroep zitten (verlengde kleuterperiode) als kinderen die pas nét 4 jaar zijn geworden en hun eerste stapjes in de school zetten. Bedenk je: er zijn momenten dat het jongste kind in de groep net 4 jaar is en een oudste kleuter al 6 is geworden. Twee jaar leeftijdsverschil klinkt misschien niet veel, maar in de zin van ontwikkeling is het een wereld van verschil. Tel daarbij op dat ieder kind zich op een andere manier ontwikkelt en andere interesses en behoeftes heeft en de legpuzzel voor de kleuterleerkracht is compleet.
Wat kun je doen voor een kleuter die meer uitdaging nodig heeft?
Natuurlijk vinden we onze eigen kinderen altijd ongelooflijk knap, slim en vér vooruit ten opzichte van zijn of haar klasgenootjes. Maar waar merk je aan dat jouw kind extra uitdaging nodig heeft?
Soms is het overduidelijk dat een kind graag meer wil leren. Het stelt bijvoorbeeld veel vragen, denkt diep na over bepaalde dingen of pakt zelf altijd al moeilijkere werkjes uit de kast. Zo’n kind zorgt eigenlijk voor zijn eigen uitdaging. Maar dan is er ook nog de andere kant: een kind dat eigenlijk niet zo goed weet wat ‘ie met zichzelf aan moet. Vaak zie je aan dit soort kinderen dat ze negatief gedrag gaan vertonen. Dat kan zich bijvoorbeeld uiten in slaapproblemen of klagen over buikpijn maar bijvoorbeeld ook in dwingend gedrag ten opzichte van ouders, broers of zusjes. Merk je dat jouw kind ineens ander gedrag is gaan vertonen, dan is het altijd goed om dit eens bij de leerkracht aan te kaarten!
Belangrijke tip
Het is natuurlijk heel fijn als jouw kind graag aan de slag gaan met een werkje thuis maar er is een ding wat je als ouder niet moet vergeten. Elk kind heeft begeleiding nodig. Dus niet alleen de kinderen die extra hulp nodig hebben maar juist ook die kinderen die je wilt uitdagen. Als je extra uitdaging aanbiedt, dat bied je het kind dus een werkje aan dat net iets moeilijker is dan hun huidige niveau. Dat betekent in de basis dat het werkje iets is wat een kind nog niet kan en zal moeten leren. En ja, natuurlijk gaat dat bij sommige kinderen vanzelf maar het is altijd belangrijk om vinger aan de pols te houden. Hoe ga je dit werkje aanpakken? Zullen we samen kijken wat je moet gaan doen? Laten we het eerst eens samen proberen!
Met andere woorden: laat je kind niet aanmodderen want dat is sowieso het recept voor dikke vette frustratie. En dat was nou juist hetgeen je wilde voorkomen!
Leuke materialen voor thuis
Als jij een kleuter in huis hebt die wel wat extra uitdaging kan gebruiken, zijn er natuurlijk diverse materialen beschikbaar. Nu is de digitale wereld natuurlijk eindeloos groot, maar ik kan me ook voorstellen dat je je kind niet altijd maar achter een schermpje wil parkeren. In dat geval zijn er genoeg leuke tips om te geven!
Eerder schreef ik bijvoorbeeld al eens over leuke een leerzame werkboekjes voor thuis, wat aanraders zijn. Deze maand ontving ik van uitgeverij Deltas ook weer een heel leuk werkboek uit de Ik leer met Disney serie, speciaal voor kleuters die thuis graag verder werken aan het leren lezen, schrijven en rekenen. In deze serie zijn diverse uitgaven, gericht op leeftijd.
Ik leer met Disney
Voor Nova koos ik het groene boek uit: Eerste stappen naar schrijven, lezen en rekenen voor kinderen van 5-6 jaar (ISBN: 9789044765434 – adviesprijs €12,50). Voor ons is het overduidelijk: net als haar grote zus heeft Nova mijn gevoel voor taal gekregen en merken we aan haar dat ook zij enorm leergierig is. We noemen haar ook wel een spons, want hoewel ze overal vrolijk doorheen stuitert, ze zuigt alle informatie op. Tel daarbij op dat ze ook de liefde voor puzzelen, lezen en muzikaliteit heeft meegekregen en je ziet het al: dit meisje moet je bezig houden. Gelukkig heeft ze juf op school dat ook door en zie ik haar regelmatig in de klas aan het werk met dingen waarvan ik denk: Jeetje, kan ze dat óók al?!
Zelf kiezen voor extra uitdaging
Thuis merken we ook dat ze bewust kies voor bepaalde spellen, puzzels of werkjes en daarbij echt zelf haar grenzen aan het verkennen is. Heel bewust extra uitdagen is voor ons dan ook niet nodig. Wel zorg ik ervoor dat er leuke en interessante dingen beschikbaar zijn. Zoals een nét wat moeilijkere puzzel of zo’n leuk werkboekje voor thuis. De mogelijkheid is er, maar er is nooit een verplichting!
Het leuke aan deze werkboeken is dat je ze natuurlijk heel speels kunt inzetten. Hoewel het natuurlijk leuk moet zijn om te leren, staat er onder elke pagina het doel van de opdracht. Misschien had je er zelf nog niet eens zo over nagedacht, maar zo zie je maar weer dat kleuteropdrachten vaak een veel breder doel hebben dan je in eerste instantie zou denken. Ik vind het in ieder geval ontzettend leuk om te zien wat mijn kind allemaal al kan!
Deze blog bevat affiliate links. Als jij iets via deze links koopt, krijg ik daar een kleine vergoeding voor. het kost jou niets extra.
Ik leer met Disney – gekregen van Uitgeverij Deltas.
