Als je kinderen allemaal naar school gaan, is het helaas afgelopen met goedkope vakanties buiten het seizoen. Maar hoe zit dat eigenlijk met leerplicht en verlofaanvragen? Is op vakantie gaan buiten de schoolvakantie nu wel of niet toegestaan als je kind leerplicht heeft?
Wat is leerplicht?
Laten we eerst maar eens kijken wat leerplicht ni precies inhoudt. Om het simpel te zeggen: leerplicht is de wettelijke verplichting voor kinderen om onderwijs te volgen.
Leerplicht werd al in 1901 ingevoerd. Toen werden kinderen van 6 tot en met 12 jaar verplicht om onderwijs te volgen. Overigens moet je niet denken dat toen ook echt alle kinderen naar school gingen hoor. Boerenzonen bleven thuis om te helpen op het bedrijf en meisjes werden sowieso grotendeels thuisgehouden om te helpen in het huishouden. In de jaren die daarop volgden werd de leerplicht steeds verder uitgebreid. Inmiddels hanteren we in de basis de leerplichtwet uit 1969, met een aantal aanpassingen die in de loop der jaren zijn gedaan. Op dit moment (2023) zijn kinderen van 5 tot en met 16 jaar leerplichtig en moeten zij dus onderwijs volgen.
Leerplicht is in de basis een manier om kinderen allemaal een gelijke kans op ontwikkeling te geven, onafhankelijk van geslacht, afkomst of vermogen.
Aan welke verplichting moet je voldoen?
De meeste kinderen in Nederland gaan vanaf hun 4e verjaardag naar school. Dat is nu eenmaal zo bedacht en mede noodzaak, omdat de kinderopvang in de regel maar tot het 4e levensjaar wordt vergoed. Het is dus gewoon goedkoper om je kind met z’n 4e jaar naar school te brengen. Het 4e levensjaar zijn kinderen nog niet leerplichtig. In veel gevallen betekent dit dat een kind gewoon naar school gaat, maar af en toe nog eens een dagje thuis blijft. Veel ouders maken hiervan slim gebruik door nog eens lekker buiten het seizoen op vakantie te gaan.
Vanaf de 5e verjaardag is het kind leerplichtig, moet het op een school ingeschreven staan en moeten ouders er ook voor zorgen dat het kind de school bezoekt . Het is dan, zonder geldige reden, niet meer mogelijk om extra vrij te nemen. Als je kind leerplicht heeft, kun je dus niet zomaar buiten de schoolvakanties om op vakantie.
Uitzondering voor 5-jarigen
Overigens is er voor 5-jarigen een regeling dat zij wekelijks nog 5 uur mogen thuisblijven. Hoewel het kind recht heeft op deze vrije uren, maken weinig ouder gebruik van deze regeling. Het wordt dan ook vooral gebruikt bij kinderen voor wie de schoolweek te veel vraag van hun lijf of mentale gesteldheid. In overleg met de school (na een aanvraag bij de directeur) worden deze uren dan ingedeeld. Het is dus niet zo dat je te pas en te onpas je kind een dag thuis kunt houden als het bijvoorbeeld niet ziek is.
Vele ouders zullen het met me eens zijn dat het goed is dat leerplicht er is, maar dan het ook wel eens lastig kan zijn. Bijvoorbeeld wanneer je eens een extra vrije dag nodig hebt of op vakantie wil.
De leerplichtambtenaar
Tegenwoordig is er in elke gemeente een leerplichtambtenaar die toezicht houdt op de leerplichtwet. Deze leerplichtambtenaar controleert of kinderen op school worden ingeschreven en gaat achter de reden aan van gemeld verzuim. In het geval van (herhaalde) ongeoorloofde afwezigheid kan de leerplichtambtenaar een proces-verbaal opmaken. Dit wil zeggen dat er een boete aan de ouders kan worden opgelegd. In sommige gevallen moeten ouders hiervoor zelfs voor de rechter verschijnen, bijvoorbeeld als zij ongeoorloofd op vakantie gaan wanneer hun kind leerplicht heeft.
Wanneer een kind te vaak ongeoorloofd afwezig is, is de directeur van een school verplicht om hiervan melding te maken bij de leerplichtambtenaar. Indien hij of zij dat niet doet, is hij of zij zelf strafbaar. Er zijn directeuren die inderdaad elke poep en scheet melden. Gelukkig zijn er ook genoeg directeuren die ook flexibel met de regels omgaan of in ieder geval met je mee proberen te denken. Je moet maar niet geluk hebben welke je treft. Bedenk: de leerplichtwet is niet gemaakt om jou te pesten, maar om ervoor te zorgen dat kinderen het onderwijs krijgen waar ze recht op hebben.
Wanneer kun je dan wel vrij krijgen buiten de schoolvakantie om?
Er zijn een aantal uitzonderingen op de leerplichtwet en ik ga mijn best doen om die zo duidelijk mogelijk voor je te beschrijven. Zoals gezegd wordt verwacht van een kind dat leerplichtig is dat hij aanwezig is op school en niet (zonder goede reden) afwezig is op dagen dat de school geopend is. In sommige gevallen kan er speciaal verlof worden aangevraagd bij de directeur. Je moet hiervoor een speciaal formulier invullen en de directeur besluit aan de hand van de huidige leerplichtregels (en soms een beetje menselijkheid) of het verlof wel of niet wordt toegekend. Let op: hoe goedwillend een directeur ook is, als zijn besluit niet met de leerplicht overeen komt, kun je er alsnog mee in de problemen raken!
Wanneer kan ik wel verlof krijgen buiten de schoolvakanties om? *
- Als een van de ouders seizoensgebonden werk heeft: bijvoorbeeld werkzaam in de fruitteelt of horeca
- Er sprake is van piekdrukte tijdens de schoolvakanties
- als zelfstandige een groot deel van uw inkomen mist als u tijdens de schoolvakanties weg bent.
Indien je voldoet aan een van deze voorwaarden kun je je beroepen op vrijstelling. In dit geval kun je ruim van tevoren (minimaal 8 weken) bij de schooldirecteur toestemming vragen voor verlof. De directeur mag je maximaal 10 schooldagen vrij geven. Het is bij wet vastgelegd dat een kind niet langer dan 10 schooldagen buiten de vakanties om verlof mag krijgen.
Overigens moet je wel kunnen aantonen dat je aan deze voorwaarden voldoet. Hiervoor kan bijvoorbeeld een werkgeversverklaring worden gevraagd. Als ondernemer moet je ook kunnen aantonen dat je in geen elke schoolvakantie 2 weken aaneengesloten op vakantie kunt vanwege inkomstenverlies.
Regels voor verlof buiten de schoolvakanties om
- Maximaal 10 schooldagen verlof
- Dit mag niet aansluitend of in de eerste twee weken na de zomervakantie
- Je mag dit verlof eens per schooljaar aanvragen
Bijzonder verlof
Er zijn natuurlijk ook andere redenen dat een kind een dag vrij nodig heeft. Voor bijvoorbeeld een huwelijk, begrafenis of religieuze feestdag. Deze bijzonder verlof dagen dien je bij de directeur te aan te vragen. In veel gevallen is dit geen enkel probleem, mits er overleg is geweest.
* Bron: Rijksoverheid.nl
Nooit meer buiten het seizoen op vakantie?
Voor veel gezinnen geldt dat ze in de schooltijd van hun kinderen dus niet meer buiten de schoolvakanties op vakantie kunnen gaan. Dat is natuurlijk jammer, maar niet onoverkomelijk. Veel scholen clusteren studiedagen aan een lang weekend of vakantie, zodat er toch wat speling komt in de vertek- en aankomstdatum. Ook zijn er scholen die de studiedagen clusteren in een week, waardoor er, een extra weekje schoolvakantie ontstaat voor de leerlingen. Hoe jouw school dit aanpakt, is geheel aan hen. Er zijn dus zeker wel opties en maak dat vooral bespreekbaar bij jullie op school!
Hoe is het bij jullie op school geregeld met speciale verlofaanvragen? En hoe denk jij over leerplicht met betrekking tot op vakantie gaan?
